| Dersin Adı | Toplumsal Cinsiyet ve Hukuk |
| Kodu | Yarıyıl | Teori (saat/hafta) | Uygulama/Lab (saat/hafta) | Yerel Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| HUK 292 | Güz/Bahar | 3 | 0 | 3 | 3 |
| Ön-Koşul(lar) | Yok | |||||
| Dersin Dili | Türkçe | |||||
| Dersin Türü | Seçmeli | |||||
| Dersin Düzeyi | Lisans | |||||
| Dersin Veriliş Şekli | - | |||||
| Dersin Öğretim Yöntem ve Teknikleri | TartışmaSoru & CevapAnlatım / Sunum | |||||
| Dersin Koordinatörü | ||||||
| Öğretim Eleman(lar)ı | ||||||
| Yardımcı(ları) | ||||||
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı, öğrencilerin, feminizm, LGBT hareketi ve queer teorinin liberal hak kuramına getirdikleri eleştirel yaklaşımları analiz edebilmelerini sağlamak ve öğrencileri, toplumsal cinsiyet ve hukuk arasındaki ilişki üzerine düşünmeye ve tartışmaya sevk etmektir. |
| Öğrenme Çıktıları | Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
|
| Ders Tanımı | Toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin hukuktaki yansımalarına dair öğrencilere farkındalık kazandıran bir derstir. |
| Dersin İlişkili Olduğu Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları | |
|
| Temel Ders | |
| Uzmanlık/Alan Dersleri | X | |
| Destek Dersleri | ||
| İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri | ||
| Aktarılabilir Beceri Dersleri |
| Hafta | Konular | Ön Hazırlık |
| 1 | Toplumsal Cinsiyet Kavramı ve İlişkili Temel Kavramlar | Yıldız Ecevit; Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları, CEİD Yayınları, 2021, s. 9-57. |
| 2 | Feminizmin Tarihinde Önemli Evreler ve Feminist Teoriler | Josephine Donovan, Feminist Teori, s. 21-133; Donovan, s. 265-319. |
| 3 | Feminist Hak Mücadelesinin Söylem ve Yöntemlerinin Hukuktaki Yansımaları: Feminist Hukuk Teorileri | Catharine MacKinnon, Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru, s. 271-285. |
| 4 | Kadın hakları: CEDAW, Anayasa ve ilgili diğer mevzuat | Türk Medeni Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf; CEDAW https://www.aile.gov.tr/media/35256/kadinlara-karsi-her-turlu-ayrimciligin-onlenmesi-sozlesmesi-ve-ihtiyari-protokolu.pdf |
| 5 | Toplumsal cinsiyet perspektifinden Aile Hukuku konuları: evlenme, boşanma, nafaka | Türk Medeni Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf |
| 6 | Çocuk hakları ve velayet: Çocuk Hakları Sözleşmesi, Çocuk Koruma Kanunu ve ilgili mevzuat. | Çocuk Haklarına Dair Sözleşme https://www.unicef.org/turkiye/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5395.pdf Türk Medeni Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf |
| 7 | Aile içi şiddet: 6284 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuat | 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Her Türlü Şiddetin Önlenmesi Dair Kanun https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6284.pdf |
| 8 | ARA SINAV | |
| 9 | Feminist Hukuk Metodolojisi: Hukuk Uygulaması, Feminizm ve Politika | Fehmiye Ceren Akçabay, “Feminist Hukuk Metodolojisi: Hukuk Uygulaması, Feminizm ve Politika”, Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, s. 17-56. |
| 10 | Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Hukuk Normlarının Üretilmesine Yansımaları | Türk Medeni Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf; Türk Ticaret Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf; İş Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4857.pdf Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf; Türk Ceza Kanunu, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5237.pdf |
| 11 | Hukuk Normlarının Uygulaması ve Toplumsal Cinsiyet- Yargı Kararlarında Erkekliğin Halleri | Eylem Ümit Atılgan; Haksız Tahrik-Bir Erkeklik Hakkı, İletişim Yayınları, s. 97-305. |
| 12 | Hukuk Normlarının Uygulaması ve Toplumsal Cinsiyet- Yargı Kararlarında Erkekliğin Halleri | Eylem Ümit Atılgan; Haksız Tahrik-Bir Erkeklik Hakkı, İletişim Yayınları, s. 97-305. |
| 13 | Yargı Kararlarından Hareketle Tartışma-Boşanma | Olcay Karacan, “Catharine MacKinnon’un Tahakküm Yaklaşımı Çerçevesinde Boşanma Davalarında Affetme”, Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, s. 393-412. |
| 14 | Yargı Kararlarından Hareketle Tartışma- Kadının Soyadı | Gülmelek Doğanay, “Eril Yargıya Karşı Kadının Soyadı Mücadelesi: Anayasa Mahkemesi Kararlarının Değerlendirilmesi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal of Sociological Research, Cilt: 18 Sayı: 2, Ekim 2015, s. 46-107. |
| 15 | Dönemin Gözden Geçirilmesi | |
| 16 | Final Sınavı |
| Ders Kitabı | Yıldız Ecevit; Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları, CEİD Yayınları, Ankara, 2021, ISBN: 978-625-7666-03-9; Josephine Donovan, Feminist Teori, İletişim Yayınları, İstanbul, 2021, ISBN: 9789750512209; Catharine MacKinnon, Feminist Bir Devlet Kuramına Doğru, Metis Yayınları, İstanbul, 2015, ISBN: 9789753423991; Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, Gülriz Uygur/Nadire Özdemir (Ed.), Seçkin Yayınları, Ankara, 2018, ISBN:9789750248504; Gülmelek Doğanay, “Eril Yargıya Karşı Kadının Soyadı Mücadelesi: Anayasa Mahkemesi Kararlarının Değerlendirilmesi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi/Journal of Sociological Research, Cilt: 18 Sayı: 2, Ekim 2015, s. 46-107; Olcay Karacan, “Catharine MacKinnon’un Tahakküm Yaklaşımı Çerçevesinde Boşanma Davalarında Affetme”, Hukuk ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları, Gülriz Uygur/Nadire Özdemir (Ed.), Seçkin Yayınları, Ankara, 2018, ISBN:9789750248504, s. 393-412; Eylem Ümit Atılgan; Haksız Tahrik-Bir Erkeklik Hakkı, İletişim Yayınları, İstanbul, 2024, ISBN: 9789750536700. | |
| Önerilen Okumalar/Materyaller |
|
| Yarıyıl Aktiviteleri | Sayı | Katkı Payı % |
| Katılım | ||
| Laboratuvar / Uygulama | ||
| Arazi Çalışması | ||
| Küçük Sınav / Stüdyo Kritiği | ||
| Portfolyo | ||
| Ödev | ||
| Sunum / Jüri Önünde Sunum | ||
| Proje | ||
| Seminer/Çalıştay | ||
| Sözlü Sınav | ||
| Ara Sınav | 1 | 40 |
| Final Sınavı | 1 | 60 |
| Toplam |
| Yarıyıl İçi Aktivitelerin Başarı Notuna Katkısı | 1 | 40 |
| Yarıyıl Sonu Aktivitelerin Başarı Notuna Katkısı | 1 | 60 |
| Toplam |
| Yarıyıl Aktiviteleri | Sayı | Süre (Saat) | İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Teorik Ders Saati (Sınav haftası dahildir: 16 x teorik ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Laboratuvar / Uygulama Ders Saati (Sınav haftası dahildir. 16 x uygulama/lab ders saati) | 16 | ||
| Sınıf Dışı Ders Çalışması | 12 | 1 | 12 |
| Arazi Çalışması | |||
| Küçük Sınav / Stüdyo Kritiği | |||
| Portfolyo | |||
| Ödev | |||
| Sunum / Jüri Önünde Sunum | |||
| Proje | |||
| Seminer/Çalıştay | |||
| Sözlü Sınav | |||
| Ara Sınavlar | 1 | 12 | |
| Final Sınavı | 1 | 18 | |
| Toplam | 90 |
| # | Program Yeterlilikleri / Çıktıları | * Katkı Düzeyi | ||||
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Hukuk alanında terim, kavram ve ilkelere dair bilgiye sahiptir. | X | ||||
| 2 | Hukuksal sorunları analitik ve bütünsel bir bakış açısıyla çözer. | |||||
| 3 | Hukuk alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. | |||||
| 4 | Hukuk kuram ve uygulamasındaki gelişmeleri ulusal, uluslararası ve disiplinler arası boyutta izleyerek değerlendirir. | |||||
| 5 | Toplumsal, mesleki ve bilimsel etik davranış ilkelerinin bilincindedir. | |||||
| 6 | Yaratıcı ve yenilikçi düşünerek, sorunların çözümü için sorumluluk alır. | |||||
| 7 | Hukukun kaynaklarını, hukuk metodolojisinin sağladığı yöntemlerle yorumlar. | X | ||||
| 8 | İnsan haklarına saygılı bir adalet anlayışı içinde demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti ilkeleri ışığında hukuk kurallarını yorumlar ve uygular. | |||||
| 9 | Yaşam boyu öğrenme yaklaşımı çerçevesinde, güncel bilimsel kaynaklara, yargı içtihatlarına hakimdir | X | ||||
| 10 | Hukuk konularında, ilgili kişi ve kurumları yazılı ve sözlü olarak bilgilendirir. | |||||
| 11 | Bir yabancı dili kullanarak hukuk alanı ile ilgili güncel bilgileri ve mahkeme kararlarını izler, meslektaşları ile iletişim kurar (“European Language Portfolio Global Scale” Level B1) . | |||||
| 12 | Hukuk alanının gerektiği düzeyde bilgisayar programları ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır (“European Computer Driving Licence, Advanced Level”) . | |||||
*1 Lowest, 2 Low, 3 Average, 4 High, 5 Highest
